"Raven, ervaringswerker GGZ met fysieke beperking, hoe is dat?"

Jarenlang heb ik geworsteld met psychische klachten. Voortvloeiend uit structureel vroegkinderlijk trauma. Wat op zichzelf al heftig genoeg is, zeker als je ruim 20 jaar door een dissociatieve stoornis ook alles onderdrukt heb en daardoor alle mooie, maar totaal niet passende behandelingen ervoor zorgen dat je bijna 10 jaar bezig bent om er achter te komen wat er is en daar voor behandeld te worden.

Op het moment dat ik dit schrijf ben ik 2 weken voor mijn 32^e verjaardag en 3,5 week voor de dag dat ik mijn partner het ja-woord zal geven op het gemeentehuis. Ik heb leuk werk als ervaringswerker bij Cordaan, nu ondertussen ook al ruim 10 maanden. Plus een mooie toekomstdroom.

Dit alles had ik zelf nooit verwacht. Maar hoe werk je als ervaringswerker in de GGZ als je voor een groot gedeelte rolstoel afhankelijk ben? Heb je nog een leven als je zowel psychisch en fysiek voor je gevoel beperkt bent?

Belangrijk is die 2^e vraag: voor mijn gevoel was ik beperkt. Heel lang dacht ik dat er nooit meer wat van mij zou komen, dat ik nooit meer wat van mezelf kon verwachten en vooral ook dat ik afgeschreven was. Dit werd mij uiteraard ook op deze manier verteld.

Maar ben ik ook beperkt of maakt de wereld mij beperkt? Dit is wat ik mij ben gaan afvragen na een bijeenkomst van mijn onbetaalde werk een paar jaar geleden. Ik was op weg naar een leven gedeeltelijk tot volledig rolstoelafhankelijk. En daar zat iemand in de rolstoel te vertellen over wat er allemaal wel nog kon. Dat een rolstoel niet de beperking was, maar dat het feit dat de straat te hoog is om op te komen de beperking was.

Als ik de juiste rolstoel heb, de straat begaanbaar is en de deuren breed genoeg, kan ik in principe overal komen waar ieder ander die kan lopen ook kan komen. Dan kan ik dus aan dezelfde bureaus, hetzelfde werk verrichten.

De spring in ’t veld turntrainster die ik ooit was, zal ik niet meer zijn. Maar als ik echt zou willen zou ik ook vanuit een rolstoel nog steeds anderen kunnen trainen. Het is dat dit mij te veel pijn zou doen. Ik kan de Dam tot Dam loop niet hardlopen of zelfs lopen, maar ik kan ‘m wel afwisselend rollen en lopen.

Maar ja, hoe is dat dan om nu te werken vanuit een rolstoel? Ik ga niet zeggen dat ik altijd een oplossing vind voor de problemen die ik tegen kom in het dagelijks leven zowel privé, als op mijn werk. Absoluut niet. En ik ga ook niet de illusie wekken dat ik vanuit de rolstoel hetzelfde behandeld wordt als de mensen om mij heen. Maar ik kan mijn werk  wel doen.

Het denken in mogelijkheden in plaats van beperkingen is uiteraard niet zomaar uit de lucht komen vallen. Door de jaren heen heb ik dat vaak moeten horen, uiteindelijk voelen en internaliseren. Herhaling, herhaling, herhaling… En daarbij natuurlijk ook jezelf dat blijven vertellen, ondanks dat je het niet geloofd. Wat mij daarbij heeft geholpen zijn de verschillende hersteltrainingen, -cursussen, de kansen die ik gekregen heb om mezelf maar ook anderen te helpen ontwikkelen.

Zo heb ik de Werken Met Eigen Ervaring (zowel regulier als van ExpEx), Welness Recovery Action Plan (zowel regulier als voor werk), Presenteren, Mental Health First Aid en nog heel veel meer mooie cursussen en trainingen tussendoor mogen volgen. Binnen mijn gemeente heb ik ook een training met collega’s mogen ontwikkelen en het stokje weer door mogen geven door trainers op te leiden. Heb ik met een behandelaar meerdere trainingen en lezingen mogen geven over stemmen horen en het Maastrichts Interview. Ben ik zelf in contact gekomen met organisaties om lezingen te geven over dissociatie en automutilatie.

Ook heb ik zelf contact gehad met gelijkgestemde, lotgenoten en ervaringsdeskundigen. Door de kracht van deze mensen te zien en echt te luisteren naar wat zij te vertellen hadden, heeft gemaakt dat ik weer hoop kreeg. En ja, ik ben heel vaak een witboekje gestart en weer gestopt, begonnen met dagboeken bij te houden om ze vervolgens te vergeten. Maar ondertussen weet ik wel heel goed wat ik wel en niet kan, waar mijn krachten liggen en waar voor mij een uitdaging en een kans ligt om weer anders te gaan kijken naar een situatie.

Het is en blijft vervelend als je op je werk op een locatie komt en mensen je behandelen als een cliënt die niet voor zichzelf kan spreken of als je wat gaat drinken met je partner, dat er niet met jou gesproken wordt, maar met je partner. Dit is allemaal extern en ja daar kan ik af en toe wat uitleg over geven aan mensen, maar ik kan hoe een ander naar mij kijkt niet veranderen, als een ander het niet anders wil zien.

Voor mezelf blijf ik mezelf vertellen dat er geen problemen zijn, maar uitdagingen. Als iets niet binnen de gebaande paden te realiseren is, dan maar daar buiten. En als ik echt geen oplossingen meer kan bedenken, dan mag ook ik, hoe zelfstandig ik ook ben: Hulp vragen! En ook ik mag als ik gefrustreerd raak dat ik iets niet kan, emotioneel zijn, boos zijn, teleurgesteld zijn. Als het eruit is, heb ik namelijk vaak weer een iets helderder hoofd om op nieuwe ideeën te komen.

“Ik heb een blijkbaar een beperking, maar is het nog een beperking als het mij in goede omstandigheden niet beperkt?”